2 Kasım 2014 Pazar

Hükümetin yargı sürprizi: Özel yetkili mahkemeler dönüyor


KEMAL GÖKTAŞ

Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) seçimlerini kazanarak yargıdaki cemaat yapılanmasına karşı önemli bir üstünlük ele geçiren hükümet, yüksek yargı ve yerel mahkemelerdeki cemaat etkisini kırmak için hemen harekete geçti. Yargıda önemli değişiklikler öngören kanun teklifi Ak Partili milletvekilleri tarafından Meclis'e verildi. Yargıtay'a 128, Danıştay'a 39 yeni üye atanmasını öngören teklifin yanı sıra 2 yıl içinde 8 bin 500 yeni hakim ve savcı alımı yapılacak. Böylece cemaate yakın yargı mensuplarının hem yüksek yargıda hem de yerel mahkemelerdeki oranı önemli ölçüde düşmüş olacak. Aynı taktik 2010 yılında cemaate yakın yargı mensupları tarafından devreye sokulmuş ve böylece cemaatin yargıdaki etkisi önemli ölçüde artmıştı. Teklifle ayrıca 17-25 Aralık yolsuzluk soruşturmalarından sonra cemaatin etkisinde olduğu için kapatılan özel yetkili mahkemeler de "ihtisaslaşma" gerekçesiyle yeniden kurulacak.


Yargı paketi ile birleşecek

Ak Partili milletvekilleri Bülent Turan, Şuay Alpay ve Kerim Özkul tarafından verilen 19 maddelik teklifin, geçtiğimiz hafta alt komisyondan geçen ve bu hafta TBMM Adalet Komisyonu'nda görüşülecek olan kamuoyunda yeni yargı paketi olarak bilinen düzenleme ile birleştirilmesi bekleniyor. Teklifte yer alan düzenlemeler şöyle:

Cemaate karşı "sayı artırma" taktiği

Teklifle Danıştay'da 2, Yargıtay'da 8 yeni daire kurulacak. Yargıtay'a 128, Danıştaya 39 yeni üye seçilecek. Ayrıca Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, yerel mahkemelere bu yıl 3 bin 500, 2015'de de 5 bin civarında hakim ve savcı alınacağını açıkladı.    Bozdağ, avukatların  hakim ve savcı olabilmesi için aranan 5 yıllık fiili avukatlık yapma şartını 2 yıla indireceklerini bildirdi. Bozdağ, yeni üye ve kadroların "iş yükü" gerekçesiyle atanacağını ileri sürdü.
HSYK seçimlerinde cemaate yakın hakim-savcıların hem yüksek yargı hem de yerel mahkemelerde sayıca oldukça etkili oldukları gerçeğini göz önüne alan hükümet, gelecek yıllarda yapılacak seçimlerde aynı sıkıntıları yaşamamak için "sayı artırma" yoluyla cemaat etkisini kırmayı hedefliyor. Aynı taktiği uygulayan cemaat-hükümet ittifakı 2010 yılındaki anayasa değişikliğinden sonra Yargıtay ve Danıştay'a yeni üyeler seçtirerek çoğunluğu elde etmişlerdi. Ancak sonraki gelişmeler bu ittifak içinde cemaatin daha baskın olduğunu göstermişti.

10 gün içinde yeni üyeler

Teklifle Danıştay'da 14 olan dava dairesi sayısı 15'e, 1 olan idari daire sayısı 2'ye çıkarılacak. İdari İşler Kurulu'nun yapısı da daire sayısının 2'ye çıkmasıyla değişecek. İdari davalar arasındaki işbölümünü de Başkan yapacak. Tetkik hakimlerin ve üyelerin göev yerlerin belirleme yetkisi Başkanlar Kurulu'ndan alınarak Başkanlık Kurulu'na verilecek.
Yargıtay'da 38 olan daire sayısı 46'ya yükselecek. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten 10 gün içinde Danıştay ve Yargıtay üyeliği kadroları için seçim yapılacak. Seçimin tamamlanmasından itibaren toplam 15 gün içinde iki yüksek mahkemenin Genel Kurulu, Başkanlık Kurulu'nun hazırladığı işbölümü tasarısını oylayacak.  Başkanlık Kurulu, bu kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından sonra 10 gün içinde Danıştay daire başkanları, üyeleri ve tetkik hâkimlerinin hangi dairelerde görev yapacağını yeniden belirleyecek.

Davalar yeni dairelere

Daha önce başka dairelerde görülmekte olup da dairesi değiştirilen dava dosyaları mevcut halleriyle ilgili daireye gönderilecek. Yani Yargıtay ve Danıştay'da kritik davalara hangi üyelerin bakacağına HSYK'ca atanacak üyelerin de yer alacağı çoğunluk tarafından karar verilecek. Böylece özellikle Yargıtay'da Ergenekon, Balyoz, KCK, Askeri Casusluk gibi davalara bakmakla görevli 9. Ceza Dairesi'nin de tasfiye edilmesinin hedeflendiği belirtiliyor. Hükümet bu yıl başında çıkardığı yasayla aynı şeyi hedeflemiş ancak hükümete yakın üyeler Yargıtay'da cemaate yakın üyelerle sosyal demokrat üyelerin ittifakı nedeniyle Genel Kurul'da çoğunluğu sağlayamadığı için girişim başarısız olmuştu.

Özel yetkili mahkemelere dönüş

Teklifte yer alan sürprniz bir düzenleme ile ağır ceza mahkemelerinin "ihtisaslaşma" adı altında HSYK tarafından belirlenecek davalara bakacaklarına ilişkin madde oldu. Buna göre
"ihtisaslaşmanın sağlanması" amacıyla ağır ceza mahkemelerinin hangi davalara bakacaklarına HSYK karar verecek. HSYK böylece devletin güvenliğine ve Anayasal düzene karşı işlenen suçlarla ilgili olarak belli ağır ceza mahkemelerin görevlendirecek. Başsavcılıklarda daha önce kurulan "Anayasal Düzene ve Devletin Güvenliğine Karşı Suçclar" büroları ile birlikte "ihtisaslaşma amacıyla" ağır ceza mahkemelerinin görevlendirilmesi özel yetkili ağır ceza mahkemesi sistemine dönüş anlamına gelecek.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder