Ergenekon sanıkları çıkabilir mi?

　



Kemal GÖKTAŞ
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, uzun tutukluluk konusuna çözüm getirmek amacıyla demokratikleşme paketine "devletin güvenliğine karşı işlenen suçlarda" azami tutukluluk süresini 5 yıl olarak düzenleneceğini açıklamasından sonra gözler kimin tahliye olacağına çevrildi.
Anayasa Mahkemesi, geçen yıl özel yetkili mahkemelerin görev alanına giren davalarda azami tutukluluk süresinin 10 yıl olarak uygulanacağına ilişkin hükmü iptal etmişti. Ancak Anayasa Mahkemesi iptal kararının yürürlüğe girmesini bir yıl ertelemişti. Bu sürenin dolmasına aylar kala hükümet bu sürenin 5 yıl olarak belirlenmesine karar verdi. Demokratikleşme paketine konulacak hükümle "devlete karşı işlenen suçlar, örgütlü uyuşturucu kaçakçılığı ve çıkar amaçlı suç örgütü" davalarında 5 yıl tutuklu kalan sanıklar tahliye edilecek. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, önceki gün 5 yıldan fazla tutuklu olanların sayısını 149 olarak açıklamıştı.

ANAYASA MAHKEMESİ İPTAL ETMİŞTİ

Düzenlemenin kapsamının nasıl belirleneceği ve Ergenekon başta olmak üzere birçok davada sanıkların tahliye edilip edilmeyeceği, mahkemelerin ve Yargıtay'ın yapacağı yoruma bağlı olacak.

Anayasa Mahkemesi, uzun tutukluluk konusundaki bireysel başvurularla ilgili kararlarında, bir sanığın mahkeme tarafından mahkum edildiği anda "hükümlü" olacağını, yani artık tutuklu sayılamayacağına karar verdi. AYM kararına göre tutukluluk süresi hesabı da mahkeme kararı verilene kadar geçen süreyi kapsıyor.

Devlete karşı işlenen suçlara bakmakla görevli Yargıtay 9. Ceza Dairesi ise uzun tutukluluk ile ilgili ilk kararlarında Yargıtay tarafından cezası kesinleşinceye kadar sanıkların "tutuklu" sayılacağı görüşünü benimsemiş ve yüzden kamuoyunda çok tartışılan Hizbullah tahliyelerine imza atmıştı. Ancak daha sonra Yargıtay Ceza Genel Kurulu bu konuda görüş değiştirmiş ve mahkemenin mahkumiyet kararı ile birlikte kişilerin "hükümlü" sayılacağına hükmetmişti.

BALBAY KARARI UMUT OLDU

Buna karşın, Ergenekon davasına bakan İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi, AYM kararı üzerine hakkında 34 yıl hapis cezası verilen Mustafa Balbay'ın tahliyesine karar vermişti. Mahkeme böylece AYM ve Yargıtay kararına rağmen, Balbay'ı "tutuklu" olarak değerlendirmişti.

Yasa çıktığında Ergenekon davası Yargıtay'a gitmiş olursa bu konudaki kararı Yargıtay, aksi takdirde mahkeme verecek. Mahkeme veya Yargıtay 9. Ceza Dairesi, AYM ve Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun kararlarını benimserse Ergenekon sanıklarının uzun tutukluluk nedeniyle tahliye edilmesi mümkün olmayacak. Ancak Daire, Balbay örneğine göre karar verirse Ergenekon sanıkları tahliye olacak.

CMK: "YARGITAY'DAN DA TAHLİYE İSTENEBİLİR"

Bu arada Ergenekon sanıklarının tahliye edilmeli gerektiğine ilişkin en güçlü dayanak Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 104. maddesi olarak gösteriliyor. Bu maddede "Dosya Yargıtay'a geldiğinde salıverilme istemi hakkındaki karar, Yargıtay ilgili dairesince dosya üzerinde yapılacak incelemeden sonra verilir. Bu karar re'sen de verilebilir" hükmü yer alıyor. Hukukçular, bu hükme göre kanunun hakkındaki mahkumiyet Yargıtay'ca onanmadığı sürece kişinin tutuklu sayılacağını gösterdiğini belirtiyor.

BAKANIN VERDİĞİ SAYIDA ERGENOKON SANIKLARI DA VAR

Adalet Bakanı Bozdağ, önceki gün 5 yıldan daha fazla süredir tutuklu olanların sayısını 149 olarak vermişti. Edinilen bilgiye göre Bozdağ'ın açıkladığı bu sayının içinde mahkemelerin mahkumiyet verdiği, ancak henüz Yargıtay'ca cezaları onanmayan sanıklar da yer alıyor. Yani Ergenekon sanıkları da Bozdağ'ın verdiği bu sayının içinde yer alıyor.

Başbakan Erdoğan'ın tahliye olacakların sayısını "yüzlerce, belki binlerce" olarak açıklaması da soru işaretlerine neden oldu. Başbakan'ın bu nitelemeyi yasa çıktığında hemen tahliye olacak tutukluları değil, süreç içinde 5 yılı doldururak tahliye hakkı kazanacak kişilerin sayısını kast ettiği değerlendirmesi yapıldı.

KUTU

ERGENEKON'DA KİMLER TAHLİYE OLABİLİR?

Ergenekon davasında 5 yılı aşkın süredir tutuklu bulunan ve yasa çıktığında hemen tahliye olabilecek isimler şunlar:

"Oktay Yıldırım, Mehmet Demirtaş, Muzaffer Tekin, Fikret Emek, Ergün Poyraz, İsmail Yıldız, Veli Küçük, Mehmet Fikri Karadağ, Kemal Kerinçsiz, Sevgi Erenerol, Zekeriya Öztürk, Doğu Perinçek, Hikmet Çiçek, Hasan Atilla Uğur, Durmuş Ali Özoğlu, Tuncay Özkan, Ataman Yıldırım, Levent Göktaş, İbrahim Şahin, Mustafa Dönmez, Levent Ersöz."

Sanıklardan Kemal Aydın'ın 5 yılı 6 Mart'ta, Fatih Hilmioğlu 13 Nisan, Serdar Öztürk 7 Haziran, Deniz Yıldırım 9 Kasım 2014'de 5 yılını dolduracak.

Özkan Kurt ve Dursun Çiçek 3 yıl 10 aydır cezaevinde bulunuyor. Mehmet Ali Çelebi 3 yıl 4 ay, Yalçın Küçük 2 yıl 11 ay, Hurşit Tolon 2 yıl 8 ay, Fuat Selvi, , Hasan Iğsız , Bedri Gültekin, Erkan Önsel, Turhan Özlü, Alaettin Sevim, Mehmet Eröz 2 yıl 6 aydır tutuklu bulunuyor.

İlker Başbuğ 2 yıl 1 ay, Nusret Taşdeler 1 yıl 2 ay, Kemal Alemdaroğlu, Kemal Şahin, Levent Temiz, Tuncer Kılınç ise 6 aydır tutuklu.

Şener Eruygur ise toplam 7 aydır tutuklu.

Sedat Peker 7, Semih Tufan Gülaltay ise 6 yıl 1 aydır tutuklu ama başka davalarda da hükümleri bulunuyor.

DANIŞTAY SALDIRISI SANIKLARI DA ÇIKABİLİR

Ergenekon davasıyla birleştirilen Danıştay davası sanıkları da, yasanın çıkması halinde tahliye edilebilecekler. Danıştay sanığı Alparslan Arslan 22 Mayıs 2006'da tutuklanmıştı. Arslan ile birlikte halen bu davadan İsmail Sağır, Erhan Timuroğlu, Aykut Metin Şükre, Kenan Özay, Selçuk Özkan, Erkan Ayyıldız tutuklu olarak yargılanıyor.

KCK DAVASINDA BU YIL TAHLİYELER GELİR

Tutukluluk süresini 5 yılla sınırlayan yasadan davaları devam eden KCK sanıkları zaman içinde yararlanacak. KCK’ya yönelik ilk operasyon 14 Nisan 2009’da gerçekleştirilmişti. Aralarında eski DEP'li milletvekili Hatip Dicle'nin de olduğu KCK Ana Davası'nda ise 5 yıllık süre Aralık 2014'de doluyor. Bu dava o tarihe kadar bitirilmezse, tahliye kararları çıkacak. Bu davada halen 92 tutuklu sanık bulunuyor.

ASKERİ CASUSLUK DAVASI

Askeri Casusluk ve Şantaj Davasında ise 5 yıllık tutukluluk süresi 2015'de dolacak. Bu davada tutuklu sanık sayısı ise 19.

BALYOZ VE ŞİKE

Balyoz ve Şike davalarında ise Yargıtay tarafından cezası onanlar açısından tutukluluk süresinin 5 yıla düşmesi tahliye yolu getirmiyor. Bu davalarda ancak yeniden yargılama olursa 5 yıllık süreler hesaba katılıp tahliye kararı çıkabilir.