Yargıtay: "Lan" kaba bir hitap olsa da hakaret sayılmaz

KEMAL GÖKTAŞ
Yargıtay, polis memuruna "lan" diye hitap eden kişiye hakaret suçundan verilen cezayı bozdu. Daha önce sözlük anlamına dayanarak bu sözün hakaret olduğuna dair kararlar veren 4. Ceza Dairesi, bu defa bir polise yönelik olarak söylenen "lan" sözcüğünün kaba bir hitap tarzı olduğuna, ancak kişinin "onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta" olmadığı için hakaret sayılamayacağına hükmetti.


Bodrum'da 2009 yılında bir karakolda ifade alma işlemi sırasında gözaltında bulunan Hakan Tokgöz isimli kişi polis memuru Öztürk Çelikten'e "Beni burada tutamazsınız lan" dediği için hakkında dava açıldı. Bodrum 3. Asliye Ceza Mahkemesi'nde açılan davada H.T hakkında "kamu görevlisine hakaret" suçundan ceza istendi. Mahkeme, 2 yıl süren dava sonunda, 2011 yılında verdiği kararla sanık Tokgöz'ü suçlu bularak mahkum etti. Mahkeme, karakoldaki ifade alma odasında gerçekleşyen olayı "aleni hakaret" sayarak artırımlı ceza verdi.
Kararın temyiz incelemesini yapan Yargıtay 4. Ceza Dairesi, öncelikle hakaret suçunu değerlendirdi. Kararda hakaret fiillerinin cezalandırılmasıyla korunan hukuki değerin "kişilerin onur, şeref ve saygınlığı" olduğuna dikkat çekilerek şöyle denildi:
"Bu suçun oluşabilmesi için, davranışın kişiyi küçük düşürmeye matuf olarak gerçekleşmesi gerekmektedir. Bir hareketin tahkir edici olup olmadığı bazı durumlarda nispi olup, zamana, yere ve duruma göre değişebilmektedir. Kamu görevlileri veya sivil vatandaşa yönelik her türlü ağır eleştiri veya rahatsız edici sözlerin hakaret suçu bağlamında değerlendirilmemesi, sözlerin açıkça, onur, şeref, ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnadını veya sövmek fiilini oluşturması gerekmektedir."

Kaba bir hitap

Olay günü sanığın, kendisinin ifadesini almaya çalışan polis memuru Çelikten'e "Beni burada tutamazsınız lan" dediği belirtilen kararda "Kaba hitap tarzı niteliğindeki sözlerin, müştekinin onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmaması nedeniyle hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden, mahkumiyet kararı verildiği" ifade edildi. Kararda ayrıca hakaret eyleminin, karakoldaki ifade alma odasında gerçekleştiğinin anlaşılması karşısında, "aleniyet unsurunun" ne suretle oluştuğunun da yerel mahkeme kararında açıklanmadığı ve yetersiz gerekçe ile cezanın artırıldığı kaydedildi. Daire, bu gerekçelerle yerel mahkeme kararını bozdu.

Mahkum ettiriyordu

Yargıtay 4. Ceza Dairesi, 2011 yılında benzer bir olayda polis memurlarına "lan" diye hitap eden sanığın hakaret suçunu işlediğine karar vermişti. Türk Ceza Kanunu'nun 301. maddesinden açılan davalarda çıkan gerginlikler nedeniyle İstanbul Barosu'nun yazar Elif Şafak'ın yargılandığı duruşmayı izlemekle görevlendirilen avukat Uğur Poyraz'a, kendisini adliyeye almayan polis amirine "Sen ne haltsın lan" dediği iddiasıyla 1 yıl 2 ay hapis cezası almıştı. Mahkeme, Poyraz'ın "bir daha suç işlemeyeceğine dair kanaat gelmediği" gerekçesiyle verilen cezayı ertelememişti.