30 Mayıs 2014 Cuma

Youtube kararındaki ilkler: AYM'den "kararlılık" gösterisi

KEMAL GÖKTAŞ


Anayasa Mahkemesi, hükümetin büyük tepki gösterdiği twitter yasağının kaldırılmasına yönelik kararına paralel biçimde, video paylaşım sitesi youtube'a erişimin engellenmesini de, "ifade özgürlüğü hakkının ihlali" olarak değerlendirdi. Twitter kararından sonra hükümetin büyük tepkisini çeken AYM, Mart ayında yapılan içtüzük değişikliğine dayanarak, ilk defa bireysel başvurularla ilgili kararını 5 kişilik "Bölüm" tarafından değil, AYM Başkanı Haşim Kılıç'ın başkanlığında toplanan ve bütün AYM üyelerinin katıldığı Genel Kurul'da verdi. Karar 2'ye karşı 14 oyla alındı. AYM, kararın gerekçesinin yazımı ve redaksiyonu bittikten sonra TİB'e ve Bakanlığa bildirecek. AYM'nin bu kararından sonra gözler, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın twitter ve youtube'da yayınlanan ses kayıtlarının kişilik haklarının ihlali anlamına geldiğine yönelik başvurusuna çevrildi.

Bazı mahkeme kararlarının uygulanmaması gerekçe gösterilerek twitter'a erişimin tamamen engellenmesine ilişkin kararı ihlal olarak gören AYM, Youtube için de benzer bir karar verdi. Youtube'un erişimi, 30 Mart yerel seçimlerinden önce Dışişleri Bakanlığı'nda yapılan Suriye ile ilgili bir toplantının ses kayıtlarının yayınlanmasının ardından engellenmişti.
Gölbaşı Sulh Ceza Mahkemesi'nin erişimin engellenmesi kararına karşı Türkiye Barolar Birliği'nce yapılan itiraz aynı mahkemece kabul edilmişti. Ancak daha sonra TİB, bu kez de Atatürk'e karşı işlenen suçlar kapsamında, erişim sağlayıcıların yurt dışında bulunması halinde idari tedbir uygulanabileceğine ilişkin hükümleri işleterek ikinci bir erişimin engellenmesi kararı vermişti.

8 bireysel başvuru

Bu karara karşı youtube'un avukatı Gönenç Gürkaynak, Ankara 4. İdare Mahkemesi'nde, "erişimin engellenmesi işleminin iptali ve yürütmesinin durdurulması" istemiyle dava açmıştı. Gürkaynak'ın talebini değerlendiren Mahkeme, youtube'a erişim engeline ilişkin kararın yürütmesini durdurmuştu. Ancak kararın gereği yerine getirilmemesi üzerine Youtube'un avukatı Gürkaynak, Türkiye Barolar Birliği ve CHP'li bazı milletvekilleri ile Twitter kararını aldıran Ankara Üniversitesi Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi Doç.Dr. Kerem Altıparmak'ın da aralarında olduğu toplam 8 kişi AYM'ye bireysel başvuruda bulunmuştu.

Youtube kararında bir ilk

Başvuraları görüşmekle görevli AYM 1. Bölümü ise yaklaşık 4 ay önce, 5 Mart 2014'de yapılan AYM İçtüzüğündeki değişikliğe dayanarak bir ilke imza attı. 1. Bölüm, İçtüzüğün 28/3. maddesinde yer alan "Bölümlerden birinin görülmekte olan bir başvuruya ilişkin olarak vereceği karar, Bölümlerin önceden vermiş olduğu bir kararla çelişecekse ya da konunun niteliği itibarıyla Genel Kurul tarafından karara bağlanması gerekli görülürse ilgili Bölüm dosyadan el çekebilir. Bölüm Başkanı başvuruyu Genel Kurul önüne götürmek üzere Başkana iletir" hükmünü işletti. Böylece Youtube ile ilgili kararı 5 AYM üyesinden oluşan 1. Bölüm yerine bütün üyelerin katıldığı AYM Genel Kurulu verdi. Böylece AYM, gelecek eleştirilere karşı kararının arkasında daha güçlü bir görüntü vermeyi hedefledi.

İfade özgürlüğünün ihlali

Yapılan 8 başvuruyu da aynı toplantıda ele alan AYM, twitter kararında olduğu gibi idarenin mahkeme kararını uygulamamasını ve ilgili videolar yerine Youtube'un tamamen yasaklanmasını Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde düzenlenen, "ifade özgürlüğü" hakkına aykırı buldu. İç hukuk yollarının tüketilmesi şartına rağmen Twitter kararı ile bu konuda yeni bir emsal yaratan AYM, Youtube kararında da bu emsale uygun karar verdi. AYM, idarenin ihlali mahkeme kararına rağmen gidermediği durumlarda iç hukuk yolları tüketilmeden başvuru yapılabileceğine ilişkin yorumunu Youtube kararında da tekrar etti. Karar, bir üyenin katılmadığı toplantıda, 2'ye karşı 14 oyla alındı. AYM, kararın gerekçesini redaksiyon işlemleri tamamlandıktan sonra yayımlayacağını ve gereğinin yapılması için TİB ile Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'na göndereceğini duyurdu.
Bakanlık ve TİB'in twitter kararından sonra olduğu gibi youtube kararının tebliğ edilmesinin ardından erişimin engellenmesi kararını kaldırması bekleniyor.

Hangi üye nasıl oy kullandı?

AYM Genel Kurulu'nun 2'ye karşı 14 oyla alınan youtube kararında üyeler Celal Mümtaz Akıncı ile Hicabi Dursun, başvuruların reddedilmesi gerektiği yönünde oy kullandı. Başkan Haşim Kılıç, Başkanvekilleri Alparslan Altan ve Serruh Kaleli ile üyeler Serdar Özgüldür, Osman Paksüt, Zehra Ayla Perktaş, Recep Kömürcü, Engin Yıldırım, Nuri Necipoğlu, Erdal Tercan, Muammer Topal, Zühtüz Arslan, Emin Kuz ve Hasan Tahsin Gökcan ise başvuruların kabulü yönünde oy kullandı. AYM üyesi Burhan Üstün ise Genel Kurul'daki oylamaya katılmadı.

Öcalan kararı kaldı

AYM'nin, Abdullah Öcalan ile Ergenekon sanığı Fatih Hilmioğlu'nun yaptıkları bireysel başvurular ile ilgili kararların ise daha sonra verileceği açıklandı. Öcalan, kaleme aldığı kitabın baskı aşamasında toplatılması, Hilmioğlu ise hastalığına rağmen tahliye edilmediği için bireysel başvuru yapmıştı.AYM önceki gün Ergenekon sanığı CHP miletvekili Mehmet Haberal'ın yurtdışına çıkış yasağının kaldırılması talebiyle yaptığı başvuruyu ise reddetmişti.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder