AYM, intihar ettiği iddia edilen askerin ailesine "Tazminat aldılar artık mağdur değiller" dedi

Kemal GÖKTAŞ
Anayasa Mahkemesi, çocukları askerde intihar ettiği iddia edildiği için açtıkları tazminat davası sonucunda "borçlu çıkarılan" aileye 25 bin lira tazminat ödenmesine karar verdi. Kararda askeri savcılığın intihar ettiği ileri sürülen askerin psikolojisi hakkında yaptığı garip değerlendirme de dikkat çekti. Askeri Savcılık kararında "intiharın Şaban Koçak'in kendi iç dünyasından kaynaklanan ancak dışa yansıtmadığı şahsi, ailevi ve maddi sıkıntılar nedeniyle girmiş olduğu psikolojik bunalım sonucu gerçekleşmiş olduğu" ileri sürüldü.

Iğdır'da Aşağı Çiftlik Karakol Komutanlığı'nda askerlik yapan Şaban Koçak'a kalorifer dairesinin zimmeti verildi. Koçak, ailesine, bu görevi yapamayacağından korktuğunu, yanlış bir şey yaparsa ailesinin malvarlığına el konacağı tehdidi altında olduğunu anlattı. Silah ve mühimmat talebi komutanının emriyle reddedilen Koçak, kazan dairesinde diğer askerin hücum yeleğinden aldığı dolu şarjörü kullanarak intihar ettiği iddia edildi.

SAVCILIK DIŞA YANSIMAYAN "PSİKOLOJİK RAHATSIZLIĞI" ÖLÜMDEN SONRA TESPİT ETMİŞ!

Askeri Savcılık, Koçak'ın komutanları, arkadaşları ve ailesinin ifadesini aldı. İfade verenlerin tamamı "psikolojik sorunu olmadığını" söyledi. Buna rağmen Askeri Savcılık, "kendi iç dünyasından kaynaklanan ancak dışa yansıtmadığı şahsi, ailevi ve maddi sıkıntılar nedeniyle girdiği psikolojik bunalım sonucu" intiharın gerçekleştiği ve başkasına atfedilebilecek suç unsuru bulunmadığı gerekçesiyle takipsizlik kararı verdi.

Bunun üzerine ailesi Milli Savunma Bakanlığına başvurdu. Aile, Bakanlığın dilekçeye cevap vermemesi üzerine Askeri Yüksek İdari Mahkemesinde (AYİM) 250 bin maddi, 100 bin manevi tazminat talebiyle dava açtı.

AYİM, Koçak'ın anne ve babasına 7 bin 100 lira maddi, davacıların tamamına 5 bin lira manevi olmak üzere toplam 12 bin 100 lira tazminat ödenmesine hükmetti. Ancak davanın reddedilen kısmı üzerinden hesaplanan 19 bin 624 lira avukat ücretinin aileden tahsiline de karar verildi. Yani aile dava sonunda 7 bin 500 lira borçlu çıktı.

Bunun üzerine aile, mahkemenin tarafsız olmadığını belirterek AYM'ye başvurdu. AYM, başvuruyu, adil yargılanma hakkı kapsamında vekalet ücretine ilişkin iddialar yönünden kabul edilebilir buldu ve aileye 25 bin lira manevi tazminat ödenmesine hükmetti.

"VAKIFTAN 27 BİN TAZMİNAT ALDILAR, MAĞDUR DEĞİLLER"

AYM, ailenin yaşam hakkının ihlal edildiği yönündeki iddiasına ise tartışılacak bir gerekçeyle olumsuz yanıt verdi. Milli Savunma Bakanlığı'nın savunmasında, anne babaya "TSK Mehmetçik Vakfı Genel Müdürlüğü tarafından 27 bin 775 TL ödeme yapıldığı, ayrıca tazminat davası sonucunda idarenin hizmet kusuru tespit edildiği ve AYİM tarafından maddi ve manevi tazminata hükmedildiği, Askeri Savcılık tarafından Şaban Koçak'ın ölümüne ilişkin adli ve idari olmak üzere kapsamlı iki farklı soruşturma yapıldığı" gerekçesiyle ailenin mağdur sıfatının ortadan kalktığı belirtildi. AYM de bu bavunmaya ve kendisinin verdiği ek tazminatlara dayanarak mağdur sıfatının kalkması nedeniyle yaşam hakkının ihlal edildiği yönündeki başvuruyu reddetti.

Kararda "idari makamlar ve mahkemeler tarafından başvurucular lehine bir tedbir ya da karar alınması suretiyle ihlalin tespit edilmesi ve verilen kararla bu ihlalin uygun ve yeterli biçimde giderilmesi halinde ilgili tarafından artık mağdur olduğunun ileri sürülemeyeceği" savunuldu.