Van Emniyeti, plastik mermi iddiasına "Algı oluşturma" dedi, envanterden ölümcül FN 303 fişekleri çıktı

KEMAL GÖKTAŞ

Van'da polisin bir kavgaya müdahelesi sırasında yoldan geçen vatandaşın plastik mermi ile yaralanmasına ilişkin savcılığın yazısına Emniyet'ten "Envanterimizde plastik mermi yok. Bu iddiayla, polisin toplumsal olaylarda orantısız güç kullandığı yönünde bir algı oluşturulmaya çalışılıyor" yanıtı geldi. Bu yanıta eklenen raporda ise varlığı daha önce İçişleri Bakanlığı ve Emniyet tarafından yalanlanan ölümcül FN 303 fişeklerinin Emniyet'in envanterinde yer aldığı ortaya çıktı. Olayda plastik mermi kullanıldığına ilişkin raporları işaret eden mağdur Şehmus Işık'ın avukatı Mahmut Kaçan ise "O halde plastik mermileri kim kullandı?" diye sordu. Polis, savcılığın olay yeri görüntülerinin gönderilmesini talimatına da "Yazılım yükleme çalışması nedeniyle görüntü kaydı yapılamamış" yanıtını gönderdi.

Van'da yaşayan 26 yaşındaki işçi Şehmus Işık, 24 Ağustos 2014'de evine giderken bir kavganın ortasında kaldı. Olayla hiçbir ilgisi olmayan ve polisin attığı gaztan kaçmak için ara sokağa yönelin Işık, bir polisin 1 metre mesafeden attığı plastik mermilerle başından, kolundan ve bacağından yaralandı. Hastaneye kaldırılan Işık, daha sonra karakola giderek şikayetçi olmak istedi ancak "şüpheli" sıfatıyla ifadesi alındı. Işık'a “kasten yaralama, görev yaptırmamak için direnme ve görevli memura mukavemet” suçlamaları yöneltildi. İfadesinden sonra serbest bırakılan Işık'la ilgili "sürpriz" ifadeler ortaya çıktı. Kavganın taraflarından Işık kavgaya karışmış gibi ifadeler alındı. Ancak sacılık bu ifedeleri inandırıcı bulmadı ve Işık hakkında takipsizlik kararı verdi. Işık'ın kendisini vuran polisten şikayetçi olmasının ardından savcılık bu konuyla ilgili de soruşturma açtı.

MOBESE "güncelleme" yapıyormuş

Savcılığa soruşturma ile ilgili gönderilen belgelerde ise olayı aydınlatacak hiçbir bilgi yer almadı. Polisin olaya ilişkin tutanağında kavgaya karışan 20-30 kişilik grubun kaçarak uzaklaştıkları, polisin kavgaya müdahele etmek için "kademeli olarak bedeni güç, kalkan ve biber gazı kullanıldığı" ifade edilirken plastik mermiden hiç bahsedilmedi. Savcılığın olay tarihine ait kamera görüntülerinin gönderilmesi talimatına ise polisten "olay yerinde bulunan MOBESE kameralarının sistem yenileme ve yazılım yükleme çalışması sebebiyle kayıt yapmadığı" yanıtı verildi. Son olarak savcılık Emniyet Müdürlüğü'nden "polis envanterinde kayıtlı bulunan müdahale silahlarının listesini, bunları kullanan polislerin teşhise elverişli fotoğraflarını göndermesini" istedi ve envanterde plastik mermi bulunup bulunmadığını sordu.

"Algı oluşturma"

Savcılığın yazısına gönderilen Çevik Kuvvet Şube Müdürü Arif Gürcan imzalı yanıtta ise Işık'ın vurulduğu gün yaşanan kavgaya ilişkin bilgiler verildikten sonra "olayda herhangi bir işkence ya da kötü muamele bulunmadığı" savunuldu. Çevik Kuvvet'in kavgaya orantılı bir şekilde müdahale ettiği ve kavgayı büyütmeden yatıştırdığı anlatılan yanıtta "ayrıca şikayet dilekçesinde plastik mermi kullanıldığı yönünde ifadeler kullanılarak, adli makamlar ve kamuoyu nezdinde polisin her toplumsal olayda orantısız güç kullandığı yönünde bir algı oluşturulmaya çalışıldığı değerlendirilmektedir" denildi. Yazıda, Çevik Kuvvet Şube Müdürlüğü envanterinde "plastik mermi olarak adlandırılan türde fişek bulunmadığı ve bu tip bir fişeği atacak türde bir silahın da yer almadığı" ileri sürüldü.

Envanterden ABD'de yasaklanan ölümcül FN 303 çıktı

Bu savunmaya rağmen, yazıya eklenen raporda envanterde FN 303 fişeklerinin bulunduğuna ilişkin bilgi yer aldı. Raporda, envanterde "Pembe ve sarı boya içerikli" FN 303 fişeklerinin yanı sıra "darbe etkili" FN 303 fişeğinin bulunduğu da belirtildi. Ulusal ve uluslararası alanda yeminli teknik ve adli bilirkişilik yapan Ulusal Kriminal Büro’nun benzer olaylara ilişkin raporlarında FN 303 tüfeklerinin "non lethal" olarak tanımlanan öldürücü olmayan değil, “biraz öldürücü” (less lethal) tüfekler olduğu ve “masum olmadıkları” belirtilmişti. Raporlarda FN 303 silahlarının ABD'de yasaklandığına dikkat çekilerek "Diğer gaz fişeği ve benzeri mühimmat atan tüfeklerden yüzde 50 daha hızlı ve daha güçlüdür. Tüfek kutusu üzerinde İngilizce ‘Çok dikkatli kullanınız. Yanlış kullanım ölüme sebep olabilir. Yüze ve kafaya nişan almayınız’ şeklinde ikaz vardır. FN 303’den atılan mermi bir insanın, yüzüne, cildine, gözüne yaklaşık 11 kilo ağırlıklı bir balyozla vurulmuş gibi şok etkisi yapar" denilmişti.

"Kim vurdu?"

Olaya ilişkin savcılığa dilekçe veren Işık'ın avukatı Mahmut Kaçan, müvekkilinin olayla hiçbir ilgisi olmadığı halde polisin yönlendirmesi ile kavganın taraflarından Işık aleyhine ifadeler alındığı ve gerçeklikle örtüşmeyen bu ifadelere savcılığın takipsizlik verdiğini belirtti. Kaçan, polisin olayda plastik mermi kullanılmadığı savunmasına ilişkin olarak da "Bu durumda müvekkili plastik mermi ile yaralayan kimdir?" sorusunu yöneltti. Kaçan, MOBESE kameralarının güncelleme nedeniyle görüntü alamadığı iddiasına ilişkin olarak da "Organize bir şekilde kollukça delil karartıldığı çok açıktır. Polis şiddetinin sınırsız uygulandığı benzer birçok vakada MOBESE kameraların ya bozuk olduğu ya da kayıt yapmadığı gerekçesi bilinmektedir" dedi.