HSYK'dan "hukuka aykırı delil" kararı

KEMAL GÖKTAŞ

HSYK (Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu), disiplin hukuku açısından bütün kamu görevlilerini ilgilendirebilecek önemli bir karar aldı. Kurul, telefonları dinlenen iki yargı mensubunun, dinlemeye gerekçe oluşturan suç dışındaki bazı görüşmelerine dayanılarak verilen disiplin cezalarının kaldırılmasına karar verdi. HSYK Genel Kurulu'nun bu kararıyla tesadüfi delil olarak adlandırılan dinleme kayıtlarının hukuka aykırı delil olarak değerlendirilmesi ve hukuka aykırı delillerin de disiplin hukuku açısından geçersiz olması anlamına geliyor. Karar, hukuka aykırı delillerin yargılandıkları davalarda hükme esas alınmaması nedeniyle beraat kararı verilen kamu görevlileri açısından bu delillerin disiplin hukuku açısından da geçersiz olması sonucunu doğurabilecek.



HSYK Genel Kurulu hafta başında yaptığı toplantıda Yargı Paketi ile getirilen "disiplin affı" kapsamında yeniden görüşülmesi talebinde bulunulan bazı dosyaları ele aldı. Genel Kurul'da eski Sincan Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı Osman Kaçmaz ile eski İstanbul Cumhuriyet Başsavcı Vekili Metin Şentürk'ün disiplin dosyaları, yasa gereği silbaştan ele alındı.

Ergenekon'dan dinleme, basına bilgiden ceza

Kurul'da iki yargı mensubuna da telefon dinleme kararlarıyla elde edilen görüşme tapelerine dayanılarak disiplin cezaları verilmesi üzerinde duruldu. Kaçmaz'ın Ergenekon soruşturması kapsamında telefonları dinlenilirken bu suçlamaya esas oluşturacak herhangi bir delil bulunmamış, ancak Kaçmaz'ın bazı davalarla ilgili basın mensuplarına telefonda bilgi vermesi disiplin suçu sayılarak yer değiştirme cezası verilmişti. Ancak Kaçmaz'ın aldığı bu ceza daha sonra kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına çevrilmişti.
Benzer bir şekilde yine başka bir suçlamayla dinlenen Eski İstanbul Başsavcı Vekili Şentürk'e ise evrakta ve parada sahtecilik gibi suçlardan sabıkalı bazı kişilerle yaptığı kısa telefon görüşmeleri bahane edilerek yer değiştirme cezası verilmiş ve Şentürk Sakarya'ya tayin edilmişti.

Hukuka aykırı delil

Genel Kurul'daki görüşmelerde HSYK üyeleri, telefon dinleme kararlarının hukuka aykırı olduğunu, hukuka uygun kabul edilse bile dinlemeye konu katalog suç dışında kalan bir suçtan ötürü ceza verilmesinin hukuka aykırı olduğu görüşünde uzlaştı. Genel Kurul'daki görüşmelerde Anayasa'da hukuka aykırı delillerin hükme esas alınmayacağının açık biçimde belirtildiğine dikkat çekilerek bunun "mutlak değerlendirme yasağı" anlamına geldiği belirtildi. Genel Kurul'da ayrıca Yargıtay'ın ve Danıştay'ın bazı kararlarında Anayasa hükmünün aksine "mutlak değerlendirme yasağı" yerine "nisbi değerlendirme yasağını" esas alarak karar vermeleri eleştirildi.

Disiplin hukuku

Genel Kurul'da özellikle Danıştay 12. Dairesi'nin 2004 yılında bir polisle ilgili verdiği kararın disiplin hukuku açısından mağduriyetlere neden olduğu ifade edildi. Söz konusu kararda üzerine yasadışı biçimde bir dinleme cihazı yerleştirilen polisin rüşvet aldığının anlaşılması üzerine açılan davada "hukuka aykırı delilin hükme esas alınamayacağı" kuralına göre beraat ettiği; buna rağmen Danıştay'ın Emniyet'in söz konusu polis memuru için verdiği "meslekten ihraç" kararını hukuka uygun bularak onadığı anlatılarak bu karar eleştirildi. Genel Kurul'da ağırlıklı görüş, Anayasa'daki "mutlak değerlendirme yasağının", sadece adli kovuşturmalarda değil, disiplin kovuşturmalarında da hukuka aykırı delillerin hükme esas alınmamasını gerektirdiği yönünde oldu. Genel Kurul, bu gerekçelerle Kaçmaz ve Şentürk'ün cezalarının kaldırılmasına hükmetti, ancak kararın gerekçesi henüz yazılmadı.

Örnek olabilir

Adli yargı yetkisi olmayan, ancak disiplin hukuku açısından kararlar veren HSYK'nın bu kararı diğer kamu görevlileri açısından da önemli bir örnek oluşturabilecek. Bu durumda kamu görevlilerinin Danıştay'ın disiplin hukuku açısından hukuka aykırı delillerin bazı durumlarda hükme esas alınabileceğine ilişkin kararları nedeniyle mağdur olması da ortadan kalkabilecek