KRİTİK KARARNAME ÖNCESİ HSYK'DA YENİ İTTİFAK

* Yolsuzluk ve rüşvet soruşturmasının başlamasından bu yana hükümetle yargı arasında gerilen ilişkilerde dün kritik kararların alındığı bir toplantı yapıldı. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın bakan olduktan sonra ilk kez katıldığı HSYK Genel Kurulu toplantısında, hakim ve savcıların atamalarını yapan HSYK 1. Dairesi'nin 2 üyesi değiştirildi. Genel Kurul'daki oylamada Yargıtay ve Danıştay'dan seçilen 5 üyenin bakanlıkla birlikte hareket ettiği öğrenildi. Oylama, HSYK'da yeni ittifakın ortaya çıkmasını sağladı.



Kemal GÖKTAŞ
Adalet Bakanı’na geniş yetkiler veren HSYK Kanunu'nda değişiklik yapılmasına ilişkin teklifin görüşülmesine TBMM Adalet Komisyonu’nda görüşülmesine devam edilirken, HSYK'da çok kritik bir toplantı yapıldı. Kurul’a, Bozdağ ilk kez başkanlık ederken, Adalet Bakanlığı Müsteşarı Kenan İpek de HSYK üyesi sıfatıyla ilk kez toplantıya katıldı.

AÇIKLAMAYA İMZA ATANLAR GİTTİ

HSYK Genel Kurulu, Bakan Bozdağ’ın önerisiyle hakim-savcı atamalarını yapmakla yetkili HSYK 1. Dairesi'nin 2 üyesinin değiştirilmesi teklifini oyladı. Oylamada Yargıtay ve Danıştay'dan seçilen 5 üyenin bakan Bozdağ, müsteşar İpek ve hükümete yakın diğer üyelerle birlikte hareket ettiği ve 9'a karşı 13 oyla teklifin kabul edildiği öğrenildi. HSYK Kanunu'na göre kararlar en az 12 oyla alındığı için kıl payı farkla karar alınmış oldu.

Kararla 1. Daire üyeleri Bülent Çiçekli ile Ahmet Berberoğlu'nun yerine 3. Daire üyesi Rasim Aytin ve 2. Daire üyesi Halil Koç getirildi. 1. Daire'den alınan üyelerden Berberoğlu 2. Daire'de, Çiçekli ise 3. Daire'de görev yapacak. 1. Daire üyeliğine getirilen Koç ve Aytin, HSYK'nın hükümetin tepkisini çeken Adli Kolluk Yönetmeliği açıklamasına karşı çıkan 5 üye arasındaydı. 1. Daireden gönderilen Berberoğlu ile Çiçekli ise açıklamaya imza atmıştı.

KRİTİK KARARNAME

HSYK 1. Dairesi, hakimler ve savcılarla ilgili atama, nakletme, geçici yetki verme, kadro dağıtma, müstemir yetkileri düzenleme gibi görevleri yürütüyor. Kulislerde, 1. Daire'nin her yıl Ocak ayında çıkarılan mazeret kararnamesi ve Yargıtay tetkik hakimliğine yapılacak atamalarla ilgili kararnamenin son aşamaya getirdiği ve kararname taslaklarının hazır olduğu belirtildi. 1. Dairenin önümüzdeki günlerde 50 civarında başsavcının değişeceği; Terörle Mücadele Kanunu ile görevli (özel yetkili) mahkeme hakim ve savcılarını da kapsayan kararnamenin 2 bin 500 hakim ve savcıyı kapsayabileceği belirtiliyor. Buna göre 13 bin 666 hakim ve savcının yaklaşık 5'te 1'inin görev yeri değişecek. Kararnamenin 19 Ocak'ta ilk defa atanacak hakim ve savcıların kura kararnamesi ile birlikte çıkarılması bekleniyor.

Emniyet'te olduğu gibi yargıda da cemaate yakın hakim ve savcıları kritik görevlerden almak isteyen hükümet, böylece 1. Daire'de önemli bir avantaj elde etmiş oldu. 1. Daire üyesi Nilgün Hacımahmutoğlu Yargıtay üyeleri tarafından seçilmişti. Müsteşar Kenan İpek de 1. Daire üyesi olarak görev yapıyor. Üye İsmail Aydın'ın da bakanlıkla birlikte hareket edeceği belirtiliyor. Böylece yeni seçilen 2 üyeyle birlikte 7 üyeli Daire'de toplantı ve karar yeter sayısı hükümet lehine dönmüş oldu.

OY DENGESİ NASIL DEĞİŞTİ?

HSYK'nın Adli Kolluk Yönetmeliği'nin Anayasa ve yasaya aykırı olduğuna ilişkin açıklaması 13'e karşı 5 oyla kabul edilmişti. O tarihte müsteşar olan Birol Erdem ile dün 1. Daire üyeliğine seçilen Halil Koç ve Rasim Aytin'in yanı sıra Ahmet Karayiğit ve İsmail Aydın açıklama yapılmasına karşı çıkmıştı. Ancak o oylamada Kurul'un yüksek yargı kökenli üyeleri açıklamaya imza atmıştı. Böylece Bakanlık kanadı kurul içinde oldukça zayıf kalmıştı. Ancak dünkü oylamada açıklamaya karşı çıkan 5 üyenin yanında yüksek yargıdan seçilen 5 üye de eklenince Kurul'daki dengeler değişti.

YENİ İTTİFAKIN SONUÇLARI

HSYK'da bakanlıkla yüksek yargıdan seçilen üyelerin birlikte hareket etmesinin önümüzdeki dönemde birçok kritik olayda önemli sonuçları olacak. Özellikle Genel Kurul'un dairelerin verdiği kararlara yapılan itirazları incelemekle yetkili olmasının, Kurul'daki cemaat etkisini zayıflatacağı yorumları yapılıyor.

Bazı HSYK üyelerinin yeni oy dengesi nedeniyle HSYK teklifinin geri çekilebileceğini savunduğu, ancak kıl payı farkla karar alınması nedeniyle bakanlık kanadının bu görüşe soğuk baktığı ifade edildi. HSYK Kanunu'na göre Genel Kurul, en az 15 üyeyle toplanıyor ve üye tamsayısının salt çoğunluğuyla, yani 12 oyla karar alıyor.