Kemal GÖKTAŞ
Anayasa Mahkemesi'nin "devlete karşı işlenen suçlar ile terör ve casusluk" suçlarında 10 yıllık azami tutukluluk süresini iptal etmesinin ardından başlayan tartışmalar sürerken hükümetin AİHM'de (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi) uzun tutukluluk şikayetiyle açılan bir davaya "6 yıllık tutukluluk süresinin aşırı uzun olduğunu kabul eden" ve 4 bin 900 Euro tazminat karşılığı davanın düşmesini talep eden bir deklarasyon gönderdiği ortaya çıktı. AİHM, hükümetin deklarosyonunu 6 yıl tutuklu kaldıktan sonra tahliye eden sanık için kabul etti, ancak hala tutukluluğu devam eden sanıkla ilgili olarak Türkiye'yi 6 bin 600 Euro tazminata mahkum etti. AİHM kararındaki değerlendirmeler ve hükümetin deklarosyonunun Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararından sonra yapılması beklenen yeni düzenlemeye ışık tutabileceği belirtildi.
2 GAZETECİ BAŞVURDU
Atılım gazetesi Genel Yayın Koordinatörü Sedat Şenoğlu ve yazarı Bayram Namaz, 8 Eylül 2006'da "MLKP üyesi" oldukları iddiasıyla gözaltına alındılar. İstanbul Özel Yetkili Ağır Ceza Mahkemesi hâkimi 12 Eylül 2006'da gazetecilerin tutuklanmasına karar verdi. İki gazeteci hakkında açılan dava sürerken özel yetkili Ağır Ceza Mahkemesi "suçun türü, delil durumu, kuvvetli suç şüphesinin varlığı ve suçun katolog suç olması" gerekçeleriyle tahliye taleplerini reddetti. Tutuklu gazeteciler bunun üzerine 2011'de AİHM'e başvurdu. Mahkeme 6 Eylül'deki duruşmada ªenoğlu’nun tahliyesine karar verirken Namaz’ın tutukluluk halinin devamına hükmetti.
HÜKÜMET 6 YILLIK TUTUKLULUĞA "AŞIRI UZUN" DEDİ
AİHM'deki dava devam ederken hükümetten AİHM'e sürpriz bir deklarasyon gönderildi. Hükümetin 18 Ekim 2012 tarihli yazı ile yaklaşık 6 yıldır tutuklu bulunan başvuranların maruz kaldığı "aşırı uzun" tutukluluk süresi nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 5/3. maddesinin ihlal edildiğini kabul etti. Hükümetin deklarosyonunda şöyle denildi:
“Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, bu tek taraflı deklarasyon ile, başvuranın tutukluluk süresinin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 5/3. maddesi anlamında aşırı uzun olduğunu kabul ettiğini bildirmek ister. Hükümet ayrıca başvuranın tutukluluğunun kanuna uygunluğuna itiraz etme hakkının da Sözleşme’nin 5/4. maddesinde belirtilen standartlara uygun olmadığını kabul etmek ister. Sonuç olarak, Hükümet, başvuranların her birine manevi tazminata karşılık 4 bin 950 Avro ve her türlü masraf ve giderleri karşılamak üzere 500 Avro ödemeye hazır olduğunu belirtir. Hükümet Mahkeme’yi mevcut davayı kayıttan düşürmeye davet eder."
"6.5 YIL TUTUKLULUK İHLAL"
Başvurucular, hükümetin bu deklarasyonunu kabul etmedi. AİHM ise 6 Eylül'de tahliye edilen Şenoğlu açısından deklarasyonu kabul ederek "Şenoğlu hakkındaki başvurunun incelenmesinin devamını haklı kılan bir neden bulunmadığına" karar verdi. AİHM bu kararı alırken "Söz konusu başvuranın tutukluluk halinin 6 Eylül 2012 tarihinde sona ermesine özel bir önem verdiğinin altını çizmektedir" ifadesine yer verdi.
AİHM, başvuran Bayram Namaz ile ilgili olarak ise halen tutuklu bulunması nedeniyle yargılamaya devam ederek ihlal kararı verdi. Kararda, Namaz'ın yaklaşık 6.5 yıldır tutuklu bulunduğu anımsatılarak "AİHM, somut olaya benzer şikâyetler ve olaylar içeren birçok davada Sözleşme’nin ihlal edildiği sonucuna vardığını hatırlatmaktadır. Hükümet somut olayda, AİHM’e, daha önce verdiği kararların sonuçlarından uzaklaşmasına imkân sağlayacak herhangi bir gerekçe veya olgu sunmamıştır" dedi. AİHM, bu gerekçeyle Bayram Namaz’a 6 bin 600 Euro manevi tazminat ödenmesi gerektiğine hükmetti.
"AYRIMCILIK DEĞİL"
AİHM, başvuranların Ceza Muhakemesi Kanunu’nda "terör" suçları diğer suçlar için öngörülen süreden daha uzun bir tutukluluk süresi öngörmesinin "ayrımcılık" anlamına geldiği yönündeki görüşlerini ise yerinde bulmadı ve "ayrımcılık yasağı" nedeniyle bir ihlal kararı verilemeyeceğine hükmetti.
AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET İSTENDİ
Namaz ve Şenoğlu ile birlikte 26 kişinin yargılandığı dava halen İstanbul 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nde sürüyor. AİHM kararına rağmen halen tutuklu bulunan Namaz'ın da katıldığı 4 Haziran'da yapılan son duruşmada esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı Hüseyin Kaplan, 13 sanık hakkında "Anayasayı ihlal etmek" iddiasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis, diğer sanıklar için de 7.5 yıl ile 45 yıl arasında hapis cezası istedi. Duruşma 24 Eylül'e ertelendi.
"17 AY TUTUKLULUKTA İHLAL YOK"
AİHM 17 ay tutuklu kalan Ergenekon sanığı emekli yüzbaşı Gazi Güder'in uzun tutukluluktan yaptığı başvuruyu da reddetmişti. Gerekçesi yazılan kararda "ağır organize suçlara ilişkin çok sayıda suç ortağı hakkında yürütülen ceza davasının karmaşıklığına ve kapsamına" dikkat çekildi. Kararda "Somut olayda, yargılama makamlarına atfedilecek ve yargılama sürecini
uzatan bir hareketsizlik dönemi olmadığı" belirtildi.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder