"HAYATA DÖNÜŞ" YALAN, OPERASYONIN ADI "TUFAN"

6 Nisan 2011'de Vatan Gazetesi'nde yayımlanan haber. Yıldönümü vesilesiyle yeniden...
İŞTE 11 YILDIR GİZLENEN PLAN

Kemal GÖKTAŞ
F tipi cezaevlerine geçiş amacıyla düzenlenen "Hayata Dönüş" operasyonun "Bayrampaşa Cezaevi Özel Müdahale Planı" 11 yıl sonra ortaya çıktı. İstanbul İl Jandarma Komutanlığı, daha önce bulunamadığını bildirdiği planı, tesadüfen bulunduğunu belirterek mahkemeye gönderdi. Planın gün yüzüne çıkmasıyla kamuoyuna "Hayata Dönüş" olarak açıklanan operasyona "Tufan" adının verildiği anlaşıldı.

"PLAN SAKLANDI MI?" KUŞKUSU
Biri astsubay 38 erin yargılandığı 'Hayata Dönüş Operasyonu' davasında, mahkemenin ve avukatların peşinde olduğu plan nihayet gün yüzüne çıktı. Bayrampaşa Cezaevi'ne düzenlenen operasyonla ilgili davanın görüldüğü Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi'ne daha önce planın "bulunamadığını" bildiren İl Jandarma Komutanlığı, plana arşiv tasnifi sırasında "rastlanıldığı" bildirdi. Mahkemeye İl Jandarma Komutan Yardımcısı Yarbay Selahattin Acara imzasıyla gönderilen yazıda, planın "arşivlenmesi gereken yer dışında olduğu görülmüştür" denildi. Mahkemeye gönderilen yazının ekinde 17 sayfalık plan yer aldı.

MAHKUMLARLA GÖRÜŞMELER SÜRERKEN OPERASYON PLANI YÜRÜYORMUŞ
Buna göre operasyon komutanı da olan dönemin Bölge Komutanı Tuğgeneral Engin Hoş'un imzasını taşıyan plan, Jandarma Genel Komutanlığı'nın 11 Ekim 2000 tarihindeki emri üzerine hazırlandı. 15 Aralık 2000 tarihli planda Jandarma Komando Özel Asayiş Komutanlığı'nın 12 Aralık'ta İstanbul Jandarma Bölge Komutanlığı harekat kontrolüne verildiği bilgisi yer aldı. Bu tarihlerde devlet ile mahkumlarn arasında ölüm orucuna son verilmesi ve F tipi cezaevlerine nakillerin ertelenmesi konularında görüşmeler sürüyordu.

SİLAHLAR KADINLAR KOĞUŞUNDAYMIŞ!
Planda, Bayrampaşa Cezaevi'ne 5 yıldır girilemediği, cezaevinde 70 kadar silah ve el bombası bulunduğu, silahların üzerlerine bomba ve kimyasal sıvılar yağdırılan kadınların koğuşunda saklandığı iddia edilerek "Operasyonun can kaybıyla bitebileceği" belirtildi.
Planda "Örgütlerin muhtemel bir müdahalede jandarma tarafından gerçekleştirildiği iddiasında bulunmak üzere örgüt içi infaza tabi tutarak öldürecekleri teröristleri belirledikleri" iddiası da yer aldı. Planda mahkumların nevresimleri örüp, çatıya çıkarak askerlere kızgın yağ dökebilecekleri gibi ihtimaller sıralanırken, operasyon sonrasında Adli Tıp Kurumu tarafından "fazla kullanımı öldürücüdür" tespiti yapılan gaz bombalarının "yoğun biçimde kullanılması" emri verildi.

MAHKUMLAR "KARŞI GÜÇ"
Planın "Karşı güç" başlığı altında 113 PKK, 84 TKP/ML (TİKKO)ve 98 DHKP-C örgütüne mensup olmak üzere 295 tutuklu ve hükümlü olduğu kaydedildi. Dost güçler ise polis ve cezaevindeki rutin jandarma personeli gösterildi. Mahkumlar için "terörist" ifadesi kullanılırken cezaevine 70 kadar silah ve elbombası sokulduğu ve bunların kadınlar koğusunda saklandığı iddia edildi.

FARZ EDELİM Kİ SAVCILIK "MÜDAHALE EDİN" DEDİ!
2 skorsky helikopterinin 14 Aralık 2010'da Bölge Komutanlığı emrine verildiği belirtilen planın "Faraziyeler" başlığı altında, Bayrampaşa Başsavcılığı ve cezaevi idaresince ölüm oruçlarına müdahale edilmesi, örgüt lideri durumundaki tutuklu ve hükümlülerin başka cezaevlerine nakledilmesi talebinde bulunulacağı yer aldı. Sol örgüt mahkumlarının direnebilecekleri, adli mahkumların eyleme katılmayacağı ifade edilen planda, PKK ve irticai örgütlerin ise tarafsız kalacağı belirtildi.

VAZİFE: DEVLET OTORİTESİNİ TESİS ETMEK
Planın "Vazifeler" başlığında ise "Ölüm orucundaki mahkumları kurtarmak, devlet otoritesini tesis etmek, ateşli, kesici ve delici aletleri ele geçirmek ve sevki istenen tutuklu ve hükümlülerin naklini gerçekleştirmek" olarak belirtildi. Planda jandarma komandolarına cezaevine benzer bir alanda tatbikat yaptırılması da yer aldı.

YOĞUN GAZ BOMBASI ATILACAK, SİLAH KULLANILACAK, "TESLİM ALINANA" ACİL SORGU YAPILACAK

Eğitim ve cezaevinde 'tertipleme' safhasından sonra müdahele safhasına geçileceği anlatılan planda, mahkumlara megafonlarla emirlere uymaları uyarısı yapılacağı, uyulmaması halinde tavanların ve duvarların delineceği ve içeriye "yoğun gaz bombası" atılacağı belirtildi. Planda operasyona ilişkin şu talimatlar verildi:
* Uygun olan her yerden göz yaşartıcı bombalar atılarak dirençleri kırılmaya çalışılacak.
* Koğuş koridoruna girilmesi halinde yoğun olarak göz yaşartıcı gazlar kullanılacak.
* Televizyon kanallarına ait helikopterlerin uçuşuna engel olunacak.
* Gruplar operasyon kararlılığını göstererek hükümlü ve tutukluları psikolojik baskı altına alacak.
* Kullanacakları kesici ve delici aletlere karşı misli ile mukabele edilecek. Ateşli silah kullanılması durumunda tereddütsüz ancak yeterli seviyede mukabelede bulunulacak. Denge prensibine göre zor ve silah kullanılacak. Mahkumların ateşli silah kullanmalırı durumunda müdahale grubuna yakın emniyet grubu da derhal silah kullanacak.
* Mahkumların bir odada toplanması halinde odaya köpük ve tazyikli su sıkılacak.
* "Teslim alınan" mahkumlara acil sorgulama yapılarak operasyona istihbarat desteği sağlanacak.
* Yaralı askerler helikopter ile taşınacak. (Helikoptere ilişkin talimatta yaralı mahkumlardan söz edilmedi. Bu yüzden durumu ne kadar acil olursa olsun yaralı mahkumlar helikopterle taşınmadı.)

HAYATA DÖNÜŞ YALAN, GERÇEK OLAN "TUFAN"
"Operasyonun kod adı TUFAN olup emrin alınmasını müteakip operasyon bu adla anılacaktır" denilen planda taktik ve harekat merkezinin telefon kodu da 'Tufan' olarak belirlendi. Diğer birimlere ise "Akın, Kılıç, Kama" gibi isimler verildi.

KAMERA ÇEKİMLERİ 'KAYIP'
Planda "Hukuki sorumluluk doğurmayacak şekilde operasyonun bütün safhaları kamera ve fotoğraf makinesi ile tespit edilecek" emri yer aldı. Buna karşın mahkemeye gönderilen yazıda, söz konusu kamera görüntü ve kaydının "bulunamadığı" belirtildi.


6 MAHKUM YAKILARAK, 5 MAHKUM SİLAHLA ÖLDÜRÜLMÜŞTÜ
 tipi cezaevlerine geçiş amacıyla yapılan "Hayata Dönüş" (Tufan) operasyonunda, toplam 20 cezaevinde 30 mahkum ve 2 asker öldü. Operasyondan sonra devam eden ölüm oruçlarında ise 122 kişi yaşamını yitirdi. 237 mahkum ile 6 askerin yaralandığı operasyon sırasında Bayrampaşa Cezaevi'ndeki 5 kadın ve bir erkek mahkumun ölüm nedeni "yanma", 5 erkek mahkumun ölüm nedeni ise "ateşli silah" olarak açıklanmıştı. Operasyonda Ali Ateş, Aşur Korkmaz, Cengiz Çalıkoparan, Fırat Tavuk, Murat Ördekçi, Mustafa Yılmaz, Özlem Ercan, Seyhan Doğan, Şefinur Tezgel, Yazgülü Güder Öztürk ve Gülser Tuzcu isimli mahkumlar hayatını kaybetmişti.